GCE O/L Mathematics Formulae 2 Short Note- සූත්‍ර 2 කෙටි සටහන්

GCE O/L Mathematics Formulae 2 Short Note- සූත්‍ර 2 කෙටි සටහන්

  සුත්‍ර

* P = ණය මුදල,   T = කාලය / අවුරැදු,     R = පොලී අනුපාතිකය,     I = පොලිය,     A = මුළු මුදල,  A = P+I වූ විට

සුළු පොලී ක්‍රමයට පොලිය සෙවීම = I  =  PTR

                                                   100

* n=  කාල පරිච්ජේද ගණන වූ විට වැල් පොලී ක්‍රමයට මූළු මූදල සෙවීම.

                                  A = P ( 1 +  r  )n

                                                    100

* ත්‍රිකෝණයක අභ්‍යන්තර කෝණවල අගය එකතුව = 1800

* පාද සංඛ්‍යාව n වූ බහූ අස්‍රයක අභ්‍යන්තර කෝණවල අගය එකතුව සෙවීම.

 සෘජූකෝණ ( 2n – 4 ) = ( 2n – 4 ) × 900 = ( n – 2 ) × 1800

* සවිධි බහු අස්‍රයක එක අභ්‍යන්තර කෝණයක අගය සෙවීම

    ( 2n – 4 ) × 900     =  ( n – 2 ) × 1800

           n                                n

* ත්‍රිකෝණ චතුරස්‍රය ඇතුළුව බහු අස්‍රයක බාහිර කෝණ වල අගය එකතුව = 3600

* සමපාද ත්‍රිකෝණයක, සමචතුරස්‍රයක හෝ සවිධි බහු අස්‍රයක බාහිර කෝණයක අගය සෙවීම

       3600       n= පාද සංඛ්‍යාව

         n

* බාහිර කෝණයක අගය දුන් විට සවිධි  බහු අස්‍රයක පාද සංඛ්‍යාව සෙවීම

              3600        

        බාහිර කෝණයක අගය 

a = මූල් පදය   l = අග පදය      d = පොදු අන්තරය        n = පද ගණන වූ විට 

* සමාන්තර ශ්‍රේඩීයක පද ගණනක ඓක්‍යය සෙවීම

Sn = n ( a + l )      සහ Sn = n { 2a + ( n – 1 ) d }

       2                                 2

 a = මූල් පදය       r =  පොදු අනුපාතය         n = පද ගණන වූ විට 

* ගුණෝත්තර ශ්‍රේඩීයක පද ගණනක ඓක්‍යය සෙවීම

Sn = a ( rn – 1 )

             r – 1

* සෘජූ කෝණයක පරිමිතිය සෙවීම

l =  දිග         b =  පළල     P = පරිමිතිය වූ විට

P = 2 ( l + b )

* සෘජූකෝණයක වර්ගඵලය සෙවීම

A = වර්ගඵලය වූ විට

A = lb

* පාදයක දිග a සමචතුරස්‍රයක පරිමිතිය සෙවීම

   P = 4a

* වර්ගඵලය සෙවීම   A = a2

ආධාරකය = b ද,     ලම්බ උස =  h ද, වූ විට

* සමාන්ත්‍රරාස්‍රයක වර්ගඵලය සෙවීම

A = bh

*ත්‍රිකෝණයක වර්ගඵලය සෙවීම

∆  = 1 bh =  bh

        2           2

*ත්‍රැපීසියමක වර්ගඵලය සෙවීම

 A    = සමාන්තර පාද දෙකක දිග එකතුව × ලම්බ උස

                                  2

*සමචතුරස්‍රයක, රොම්බසයක, සරැංගලයක, විකර්ණ ලම්බ ලෙස ජේදනය වෙන චතුරස්‍රයක වර්ගඵලය සෙවීම.

    A   =  විකර්ණ දෙකෙහි ගුණිතය

                        2

*වෘත්තයක පරිධිය සෙවීම

C = පරිධිය     r  = අරය    d  = විෂ්කම්භය වූ විට   C = 2πr හෝ  C= πd

විශේෂ අගයක් නුදුන් විට π = 22  ලෙස ගනු ලැබේ.

                                   7

*වෘත්තයක වර්ගඵලය සෙවීම

*සිලින්ඩරයක වක්‍ර පෘෂ්ඨ වර්ගඵලය සෙවීම.

A = 2πrh

l = බෑවූම් උස වූ විට

*කේතුවක වක්‍ර පෘෂ්ඨ වර්ගඵලය සෙවීම

A = πrl

*ගෝලයක පෘෂ්ඨ වර්ගඵලය සෙවීම.

A = 4πr2

l = දිග,      b = පළල,      h = උස,      V = පරිමාව වූ විට,

*ඝනකාභයක පරිමාව සෙවීම,     

V = lbh = Ah (A = පතුලේ වර්ගඵලය )

*සමචතුරස්‍රයක පතුලක් සහිත පිරමීඩයක පරිමාව,

V = 1 Ah

      3

*සිලින්ඩරයක පරිමාව සෙවීම,

    V = πr2h

*කේතුවක පරිමාව සෙවීම,

V = 1 πr2h

       3

*ගෝලයක පරිමාව සෙවීම,

V = 4   πr3 හෝ   V =   1   πd3

      3                          6